عنوان طرح: طرح پیمایش ملی سلامت روان

  نام Ù…Ø‌ری: دکتر آفرین رحیمی موقر

  نتایØ‌:

  به طور کلی، 6/23 درصد از افراد 15-64 ساله ساکن کشور دچار یک یا چند اختلال روانپزشکی در 12 ماه قبل از بررسی هستند. این رقم در مردان 8/20 درصد و در زنان 5/26 درصد است که نشان‌دهنده شیوع بیشتر و معنادار اختلالات در زنان است. شایعترین اختلالات، اختلالات اضطرابی و خلقی می‌باشند.

  گروه‌های با شیوع بالاتر ابتلا به هرگونه اختلال روانپزشکی در طی 12 ماه گذشته عبارتند از:

  - زنان نسبت به مردان

  - افراد بیکار نسبت به افراد شاغل

  - افراد مطلقه/Ø‌داشده/بیوه نسبت به افراد Ù…Ø‌رد

  - شهری نسبت به روستایی

  - افراد بیسواد نسبت به افراد دانشگاهی

  - افراد دارای وضعیت اØ‌تماعی Ùˆ اقتصادی پایین نسبت به افراد با وضعیت اقتصادی اØ‌تماعی بالاتر

  این مطالعه نشان داد Ú©Ù‡ حدود یک سوم (32 درصد ) از افراد بزرگسال Ø‌امعه (15 تا 64 سال) ØŒ در طول یک سال، احساس نیاز به مراØ‌عه برای مشکلات اعصاب Ùˆ روان را دارند . این نیاز شامل نیاز به مراØ‌عه برای علائم گوناگون روانپزشکی، مشکلات زناشویی Ùˆ ارتباط بین فردی، نیاز به مشاوره برای ازدواØ‌ Ùˆ تحصیل Ùˆ تربیت فرزندان بوده است .

  حدود 20 درصد(8/19 درصد) از افراد بزرگسال Ø‌امعه، در طول یک سال، از خدمات بهداشتی درمانی برای مشکلات اعصاب Ùˆ روان استفاده می‌کنند. این میزان، بیش از 10 میلیون نفر از ساکنین 15 تا 64 ساله کشور را تشکیل می‌دهد. حدود نیمی از موارد استفاده از خدمات (7/52 درصد) به افرادی تعلق دارد Ú©Ù‡ در طول همین سال دچار اختلالات روانپزشکی بوده‌اند.

  بیش از نیمی از افراد مبتلا (56 درصد) گرچه از اختلالات روانپزشکی رنØ‌ می‌کشند، لیکن از مداخلات بهداشتی درمانی نیز بهره مند نمی‌شوند. این شاخص Ú©Ù‡ به نام" نیاز پاسخ داده نشده" ( unmet need ) معروف است، از مهمترین شاخص‌‌های پاسخگویی نظام بهداشت Ùˆ درمان کشور به بیماران دچار اختلال روانپزشکی است.

  یکی دیگر از مهمترین شاخصها برای ارزیابی وضعیت دسترسی به درمان، میزان افرادی است که " حداقل درمان کافی " را دریافت می کنند . این مطالعه نشان داد که 44 درصد از بیماران روانپزشکی، به دلیل مشکلات اعصاب و روان از خدمات بهداشتی - درمانی در 12 ماه گذشته استفاده کردند که 41 درصد از آنها‌ - از بیماران خدمت گرفته - از " حداقل درمان کافی " بهره مند شده اند . بنابراین، 18 درصد از کل بیماران، " حداقل درمان کافی " - دریافت کرده بودند .

  گروه‌هایی از بیماران Ú©Ù‡ کمترین بهره مندی از خدمات بهداشتی درمانی Ùˆ نازلترین کیفیت درمان دریافت شده را داشتند، عبارت بودند از: مردان، Ø‌وانان، افراد با تحصیلات دانشگاهی، ساکنین شهرها، افراد در دو سر طیف وضعیت اØ‌تماعی اقتصادی، Ùˆ افراد بدون بیمه.

  از میان بیماران روانپزشکی، حدود 30 درصد از خدمات بهداشتی درمانی سرپایی، 26 درصد از طب مکمل، 25 درصد از مراØ‌عه مستقیم به داروخانه، 4 درصد از گروه‌های خودیاری استفاده کرده‌اند.

  از بین بیمارانی Ú©Ù‡ از خدمات بهداشتی درمانی سرپایی در 12 ماه گذشته استفاده نمودند، حدود 40 درصد به روانپزشکان، حدود 53 درصد به پزشکان عمومی، حدود 14 درصد به سایر متخصصان پزشکی ( غیر از روانپزشکان)ØŒ 16 درصد به روانشناسان یا مشاوران Ùˆ حدود 3 درصد به بهورزان مراØ‌عه کرده‌بودند. در کشور ما روانپزشکان Ùˆ پزشکان عمومی بیشترین میزان خدمات را ارائه می‌دهند. با توØ‌Ù‡ به اینکه پزشکان عمومی همگام با روانپزشکان نقش Ø‌دی در مراقبت Ùˆ درمان بیماران روانپزشکی ایفا می‌کنند، ضرورت دارد اطلاعاتشان به روز بوده Ùˆ از مهارت کافی در این امر برخوردار باشند.

  هم چنین، استفاده از خدمات سرپایی برای مشکلات Ø‌سمی Ùˆ بستری برای مشکلات Ø‌سمی در بیماران روانپزشکی به طور قابل توØ‌Ù‡ÛŒ بیشتر از افراد غیربیمار است.

  در این مطالعه، موانع بهره مندی از خدمات از سه Ø‌هت بررسی شد: 1- دلایل تاخیر در مراØ‌عه؛ 2- دلایل عدم مراØ‌عه برای دریافت خدمات سرپایی علیرغم احساس نیاز به آن؛ 3- دلایل عدم اقدام برای بستری علیرغم احساس نیاز به آن.

  در تمامی موارد، امید به بهبود خود به خود، Ú©Ù… اهمیت پنداشتن مشکل، Ùˆ یا تحمل کردن مشکل، شایعترین موانع استفاده از خدمات بوده‌است. شایعترین مشکل دیگر ذکر شده، مشکلات مربوط به پرداخت هزینه Ùˆ یا بیمه بوده است Ú©Ù‡ امکان استفاده بیماران را از خدمات محدود می‌کرد. عدم دسترسی به درمان مناسب Ùˆ هم چنین نگرانی از انگ بیماری روانپزشکی Ùˆ یا انگ مصرف داروهای روانپزشکی از موانع بعدی گزارش شده بود. لازم به یادآوری است Ú©Ù‡ این یافته در مورد افرادی گزارش شده است Ú©Ù‡ بر اساس پرسشنامه تشخیصی ‌ CIDI ØŒ در طول 12 ماه گذشته دچار یک اختلال روانپزشکی بوده‌اند. Ø‌هت رفع موانع بهره مندی، آموزش Ùˆ آگاه سازی Ø‌امعه از ماهیت اختلالات روانپزشکی Ùˆ ÙˆØ‌ود درمان‌های موثر، بهبود دسترسی به خدمات Ùˆ هم چنین توسعه خدمات بیمه ضرورت دارد.

  نتایØ‌ مطالعه حاضر نشان داد Ú©Ù‡ به نسبت تقریبی 1 به 3 افراد مبتلا به اختلال روانپزشکی در دسته‌های خفیف تا شدید بیماری قرارد دارند. به طوری Ú©Ù‡ 2/32% از افراد مبتلا به اختلالات روانپزشکی از نظر شدت بیماری در دسته اختلالات شدید روانی، 1/30% در دسته متوسط Ùˆ بقیه افراد (7/36%) نیز در دسته خفیف قرار دارند.

  بررسی میزان ناتوانی افراد مبتلا به اختلال روانپزشکی نشان داد Ú©Ù‡ این افراد به طور میانگین، 40 درصد توانایی بالقوه خود را برای انØ‌ام فعالیت‌های روزمره از دست می‌دهند.

  میزان بیکاری در گروه بیماران 6/1 برابر بیشتر از گروه غیر بیماراست. همچنین میانگین مدت زمانی که افراد در 12 ماه گذشته شاغل بودند در افراد غیربیمار 2/1 برابربیشتر از گروه بیماران است. همچنین از کارافتادگی در گروه بیماران 5/3 برابر گروه غیر بیماران است. میانگین هزینه غیبت از کار در بیماران شاغل در 12 ماه گذشته برابر با 3،042،226 ریال است.

  در این مطالعه هزینه‌های مشکلات اعصاب Ùˆ روان مورد محاسبه قرارگرفت. یک بیمار روانپزشکی به طور میانگین7ØŒ487ØŒ952 ریال در سال 1389 برای هزینه‌های مستقیم بهداشتی درمانی Ùˆ غیربهداشتی درمانی خود از Ø‌یب هزینه کرده‌است. بر اساس میانگین درآمد خانوار در سال 1389ØŒ میزان 9/29 درصد از درآمد سرانه خانواده دارای بیمار روانپزشکی به طور مستقیم صرف این اختلالات Ùˆ مشکلات مرتبط می‌شود. علاوه براین، به طور میانگین 1ØŒ210ØŒ724 ریال هزینه غیر مستقیم مربوط به غیبت از کار به دلیل بیماری روانپزشکی بوده است.

  هم چنین هزینه مستقیم برای یک فرد غیر بیمار استفاده کننده از هرگونه خدمات برای مشکلات اعصاب و روان، به طور میانگین3،907،715 ریال و هزینه غیبت از کار 564،159 ریال بوده است.

  در سال 1389ØŒ Ù…Ø‌موع هزینه‌های مستقیم بهداشتی درمانی برای مشکلات اعصاب Ùˆ روان ( پرداخت مستقیم از Ø‌یب) در کشور (برای 13ØŒ342ØŒ310 نفر از افراد 15 تا 64 ساله)ØŒ بیش از 960 میلیارد تومان بوده است Ú©Ù‡ دو سوم آن مربوط به بیماران روانپزشکی Ùˆ یک سوم آن مربوط به غیر بیمارانی است Ú©Ù‡ از خدمات روانپزشکی استفاده کرده‌اند.

  در افراد بیمار بیش از نیمی از هزینه‌های مستقیم را هزینه‌های غیر بهداشتی تشکیل می‌دهد. همچنین، هزینه‌های بهداشتی درمانی برای مسائل Ø‌سمی بیش از میزان این هزینه‌ها برای اختلال روانی است.

  نتیØ‌ه‌گیری:

  روش دقیق نمونه‌گیری، ابزارهای Ø‌امع Ùˆ معتبر مورد استفاده Ùˆ فرآیندهای کنترل کیفیت مشخص در کلیه مراحل مطالعه از نمونه‌گیری Ùˆ Ø‌مع آوری داده‌ها تا ورود داده‌ها به رایانه باعث شده است Ú©Ù‡ بتوان اولین پیمایش ملی سلامت روان را یک منبع Ø‌امع Ùˆ منحصر به فرد از اطلاعات شیوع، شدت Ùˆ هزینه‌های اختلالات روانی Ùˆ بهره‌مندی از خدمات سلامت روان در ایران در نظر گرفت.

  نتیØ‌Ù‡ مطالعه کشوری قبلی Ú©Ù‡ مبنای بسیاری از سیاستگذاری‌های بهداشتی Ùˆ درمانی در کشور بوده، رقم شیوع هرگونه اختلال روانپزشکی را 2/21 درصد گزارش کرده است. شیوع 6/23% به دست آمده در این مطالعه، تفاوت قابل توØ‌Ù‡ÛŒ را با مطالعات کشوری قبلی نشان نمی‌دهد. در هر حالف شیوع بالای اختلالات روانی Ú©Ù‡ در این مطالعه بدست آمده است، ضرورت اØ‌رای مداخلات موثر برای کاهش بار ناشی از این اختلالات را بیش از پیش روشن می‌سازد.

  همچنین، استفاده محدود از خدمات، ضرورت برنامه ریزی Ø‌دی برای توسعه آن‌ها، هم در بخش دولتی Ùˆ هم در بخش خصوصی را مطرح می‌کند. به ویژه، اقشار Ú©Ù… درآمد Ùˆ شهری Ú©Ù‡ در آن‌ها شیوع اختلالات روانپزشکی بیشتر Ùˆ استفاده از خدمات کمتر است، می‌باید در الویت نظام خدمات بهداشتی درمانی قرار گیرد.

 

 

  عنوان طرح: طرح بررسی شیوع اختلالات روانپزشکی در کودکان Ùˆ نوØ‌وانان پنØ‌ استان کشور

  نام Ù…Ø‌ری: دکتر محمدرضا محمدی

 

  چکیده

  مقدمه: Ø‌هت اقدام مؤثر در زمینه پیشگیری Ùˆ درمان اختلالات روانپزشکی کودکان Ùˆ نوØ‌وانان آگاهی از فراوانی این اختلالات ضروری Ù…ÛŒ باشد. در حال حاضر اطلاع دقیقی از فراوانی Ùˆ توزیع این اختلالات در کشور ما ÙˆØ‌ود ندارد.

  هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی فراوانی اختلالات روانپزشکی در کودکان Ùˆ نوØ‌وانان شهر تهران است.

  مواد Ùˆ روشها: در یک مطالعه توصیفی – تحلیلی Ø‌امعه مدار در مرحله اول 2000 کودک Ùˆ نوØ‌وان ساکن مناطق مختلف شهری تهران به Ú©Ù…Ú© روش نمونه گیری چندمرحله ای خوشه ای انتخاب Ùˆ پرسشنامه تواناییها Ùˆ مشکلات برای آنها تکمیل گردید. افرادی Ú©Ù‡ نمره ای بالاتر از حد نقطه برش گودمن داشتند به همراه 5 درصد از افراد س Ú©Ù‡ نمره ای پایینتر از این حد داشتند Ø‌هت بررسی دقیقتر به Ú©Ù…Ú© مصاحبه بالینی K-SADS-PL مورد بررسی قرار گرفتند.

  نتایØ‌: میانگین نمرات افراد مورد مطالعه در هر دو گروه کودکان Ùˆ نوØ‌وانان مورد مطالعه نسبت به سایر مطالعات بالاتر بود. فراوانی اختلالات مشاهده شده در این افراد نیز نسبت به سایر منابع بیشتر به نظر Ù…ÛŒ رسید. نتایØ‌ پرسشنامه SDQ با مصاحبه K-SADS-PL در برخی از زیر مقیاسها همخوانی نداشت.

  نتیØ‌Ù‡ گیری: فراوانی اختلالات روانپزشکی کودکان Ùˆ نوØ‌وانان در شهر تهران بالاتر از حد مورد انتظار بود. انØ‌ام بررسیهای اختصاصی تر در این زمینه Ùˆ شناخت علل احتمالی ضروری است.

 

 

 

  عنوان طرح : طرح هنØ‌اریابی مقدماتی آزمون شخصیتی چند ÙˆØ‌Ù‡ÛŒ مینه سوتا – نوØ‌وانان در Ø‌معیت نوØ‌وانان ایرانی

  نام Ù…Ø‌ری: دکتر بنفشه غرایی

  چکیده

  مقدمه : پژوهش حاضر با هدف هنØ‌اریابی سیاهه شخصیت چندوØ‌Ù‡ÛŒ مینه­سوتا- نوØ‌وانی ( MMPI-A ) متناسب با ویژگی­ها Ùˆ خصوصیات فرهنگی Ùˆ اØ‌تماعی نوØ‌وانان ایرانی انØ‌ام شده است. روش­ : ابتدا سیاهه MMPI-A توسط چهار متخصص روانشناسی بالینی Ùˆ سلامت به زبان فارسی ترØ‌مه Ùˆ پس از آن نسخه ترØ‌مه شده توسط سه متخصص روانشناسی بالینی مسلط به زبان انگلیسی، ترØ‌مه معکوس گردید. پس از انØ‌ام مطالعه مقدماتی روی 60 آزمودنی شامل30 دختر Ùˆ پسر نوØ‌وان، نسخه نهایی روی نمونه­ای شامل 2018 نوØ‌وان (975 پسر Ùˆ 1043 دختر) در مراکز پنØ‌ استان بزرگ کشور (تهران، خراسان رضوی، فارس، اصفهان Ùˆ آذربایØ‌ان شرقی) اØ‌را شد. برای محاسبه روایی همگرا Ùˆ واگرا، از مقیاس مشکلات رفتاری کودک Ùˆ نوØ‌وان ( YSR ) ØŒ پرسشنامه شخصیتی نوØ‌وانان آیزنگ ( JEPQ ) استفاده شد. یافته­ها: بررسی پایایی سیاهه MMPI-A با استفاده از آماره Ú©Ùˆ در -ریچاردسون حاکی از آن بود Ú©Ù‡ میزان پایایی هر یک از مقیاس­های اعتباری ناهماهنگی پاسخ متغیر، ناهماهنگی پاسخ صحیح، نا بسامدی نوع یک، نا بسامدی نوع دو، نا بسامدی، دروغ­گویی، دفاعی به ترتیب 56/0ØŒ 44/0ØŒ 75/0ØŒ 80/0ØŒ 85/0ØŒ 61/0 Ùˆ 72/0 Ùˆ مقیاس­های بالینی خود بیمار انگاری، افسردگی، هیستری، سایکوپاتی، مردانگی، زنانگی، پارانویا، ضعف روانی، اسکیزوفرنیا، مانیک Ùˆ درونگرایی اØ‌تماعی به ترتیب 61/0ØŒ 76/0ØŒ 75/0ØŒ 80/0ØŒ 71/0ØŒ 69/0ØŒ 79/0ØŒ 86/0ØŒ 90/0ØŒ 70/0 Ùˆ 78/0 به دست آمد. بر اساس نتایØ‌ بررسی پایایی باز آزمایی دو هفته بعد از اØ‌رای اول روی 60 آزمودنی (30 دختر Ùˆ 30 پسر)ØŒ حداقل Ùˆ حداکثر ضریب باز آزمایی 41/0 (نا بسامدی) Ùˆ 82/0 (درونگرایی اØ‌تماعی) به دست آمد. نتایØ‌ نشان داد Ú©Ù‡ روایی ملاکی همگرای این مقیاس با پرسشنامه­های شخصیتی آیزنگ نوØ‌وانان، YSR Ùˆ پرسشنامه اختلالات عاطفی Ùˆ اسکیزوفرنیا برای کودکان 6 تا 18 سال ( K-SADS-PL ) رضایت بخش بود. نتیØ‌ه­گیری: نتایØ‌ حاکی از آن بود Ú©Ù‡ این آزمون برای استفاده در Ø‌امعه نوØ‌وانان ایرانی دارای ویژگی­های روان‌سنØ‌ÛŒ رضایت بخشی است Ùˆ می­تواند به منزله ابزاری برای ارزیابی در گروه نوØ‌وانان 14-18 ساله ایرانی در پژوهش­های روان‌شناختی Ùˆ تشخیص­های بالینی مورد استفاده پژوهشگران، روان‌شناسان، متخصصان روانشناسی، روانپزشکی Ùˆ مراکز مشاوره قرار گیرد.

  کلید واژه : آزمون شخصیت چند ÙˆØ‌Ù‡ÛŒ مینه سوتا- نوØ‌وان، مقیاس اعتباری Ùˆ بالینی، نوØ‌وانان 14-18 ساله

 

  نتایØ‌: میانگین نمرات افراد مورد مطالعه در هر دو گروه کودکان Ùˆ نوØ‌وانان مورد مطالعه نسبت به سایر مطالعات بالاتر بود. فراوانی اختلالات مشاهده شده در این افراد نیز نسبت به سایر منابع بیشتر به نظر Ù…ÛŒ رسید. نتایØ‌ پرسشنامه SDQ با مصاحبه K-SADS-PL در برخی از زیر مقیاسها همخوانی نداشت.

  نتیØ‌Ù‡ گیری: فراوانی اختلالات روانپزشکی کودکان Ùˆ نوØ‌وانان در شهر تهران بالاتر از حد مورد انتظار بود. انØ‌ام بررسیهای اختصاصی تر در این زمینه Ùˆ شناخت علل احتمالی ضروری است.

 

 

  عنوان طرح: نقش سرمایه اØ‌تماعی در سلامت روانی دانشØ‌ویان

  نام Ù…Ø‌ری: دکتر علی زداه محمدی

  اهداف : در این پژوهش، سعی بر آن بود Ú©Ù‡ علاوه بر شناخت Ùˆ توصیف رفتارهای پرخطر Ø‌وانان، به تبیین تاثیر سرمایه اØ‌تماعی - در دو سطح فردی Ùˆ Ø‌معی- بر خطرپذیری Ø‌وانان پرداخته شود Ú©Ù‡ در سطح فردی مولفه­هایی چون ویژگی­های ساختی (اندازه شبکه)ØŒ ویژگی­های تعاملی (فراوانی تماس­ها) Ùˆ ویژگی­های کارکردی (ارائه حمایت Ùˆ حمایت دریافتی) Ùˆ در سطح Ø‌معی اعتماد اØ‌تماعی (شخصی Ùˆ تعمیم یافته) Ùˆ مشارکت اØ‌تماعی مورد بررسی قرار می­گیرد. درکنار سرمایه اØ‌تماعی، آسیبهای روان در رابطه با ابعاد مختلف خطرپذیری (در برابر سیگار، مواد مخدر Ùˆ روانگردان، الکل، خشونت، رانندگی خطرناک Ùˆ خطرپذیری Ø‌نسی) بررسی گردید. علاوه بر این نقش واسطه ای تاب آوری در کاهش خطرپذیری Ø‌وانان مورد مطالعه قرار گرفت. در نهایت مدل روابط مفروض بین متغیرهای مذکور، در این تحقیق آزمون شد.

  روش : مطالعه حاضر میدانی Ùˆ از نوع توصیفی- مقطعی بود. دانشگاههای دولتی کشور محیط پژوهش را تشکیل Ù…ÛŒ دادند. دانشØ‌ویان Ù…Ø‌رد شاغل به تحصیل در سه مقطع کاردانی، کارشناسی Ùˆ دکترای حرفه ای در دانشگاههای دولتی کشور Ø‌امعه این پژوهش را تشکیل دادند. در نهایت با حذف پرسشنامه های ناقص Ùˆ مخدوش، 1742 نفر مورد بررسی قرار گرفتند. تحقیق حاضر در دانشگاههای شهید بهشتی، علوم پزشکی ایران، چمران اهواز، علوم پزشکی اهواز، رازی کرمانشاه، علوم پزشکی کرمانشاه، علوم پزشکی مشهد، صنعتی اصفهان، شیراز Ùˆ علوم پزشکی شیراز انØ‌ام شد.

  برای سنØ‌Ø´ آسیبهای روانی از مقیاس علائم روانی 25 ماده­ای، برای سنØ‌Ø´ تاب آوری، از مقیاس تاب آوری کونور Ùˆ دیویدسون Ùˆ برای سنØ‌Ø´ خطرپذیری از پرسشنامه خطرپذیری Ø‌وانان استفاده شد. برای سنØ‌Ø´ سرمایه اØ‌تماعی، پرسشنامه ای محقق ساخته بکارگرفته شد Ú©Ù‡ در طراحی آن از سنØ‌Ø´ سرمایه اØ‌تماعی توسط بوردیو، پاتنام Ùˆ کلمن Ùˆ تحقیقات صالحی هیکویی، 1384Ø› عبدالهی Ùˆ موسوی، 1386 در ایران استفاده شده است

  در این پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS Ùˆ LISREL داده ها مورد بررسی قرار گرفتند، به این صورت Ú©Ù‡: در بخش توصیف متغیرهای تحقیق: شاخصهای مرکزی Ùˆ پراکندگی مثل میانگین Ùˆ انحراف معیار Ùˆ در بخش روابط متغیرهای مستقل Ùˆ وابسته: با توØ‌Ù‡ به سطح سنØ‌Ø´ متغیرها از آزمون تحلیل واریانس چندگانه، همبستگی پیرسون Ùˆ رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. با استفاده از لیزرل Ùˆ روش تحلیل مسیر نیز مدل مفروض آزمون شد.

  یافته ها: 9/52% از شرکت کنندگان در تحقیق دختر و 1/47% پسر بودند. دامنه سنی بین 19 تا 29 و بیشترین تعداد در سن 20 ، 21 و 22 سال قرار دارند.

  بیشترین میزان خطرپذیری دانشØ‌ویان به ترتیب به میانگین رانندگی خطرناک 87/25 ± 36/8ØŒ خشونت 30/15 ± 66/5ØŒ گرایش به الکل 54/13 ± 53/7ØŒ گرایش به خطرپذیری Ø‌نسی 02/12 ± 10/6ØŒ گرایش به سیگار 03/11 ± 83/5ØŒ گرایش به مواد مخدر 41/9 ± 64/4 اختصاص یافته است.

  در مشارکت Ùˆ دریافت حمایت از شبکه Ùˆ حمایت متقابل میانگین دخترها از پسرها بالاتر است Ùˆ در اندازه شبکه، اعتماد به شبکه میانگین دخترها بالاتر است. 09/6% از دختران Ùˆ 64/7% از پسران در طبقه سرمایه اØ‌تماعی پایین Ø‌ای گرفتند. 24/7% از دختران Ùˆ 55/6% از پسران سرمایه اØ‌تماعی بالا را گزارش کرده اند.

  در تحقیق حاضر، میانگین آسیبهای روانی بصورت Ú©Ù„ÛŒ در Ø‌معیت Ú©Ù„ (44/55 ± 31/17) مشخص شده است.

  بØ‌ز داشتن اندیشه پارانوئید، در بقیه خرده مقیاسهای آسیب روانی بین دختر Ùˆ پسر تفاوتهای معنی داری ÙˆØ‌ود دارد Ùˆ میانگین دختران بالاتر از پسران است. از بین دختران، 01/10% Ùˆ در بین پسران 50/6% افراد در طبقه دارای آسیب روانی بالا (دو انحراف معیار بالاتر از میانگین) قرار گرفتند.

  میانگین تاب آوری در Ø‌معیت Ú©Ù„ (46/83 ± 72/1)ØŒ در بین دختران (71/82 ± 75/16) Ùˆ در بین پسران (29/84 ± 70/17) بدست آمده است Ú©Ù‡ نشان Ù…ÛŒ دهد تاب آوری پسران به طرز معنی داری بالاتر از دختران است. 57/8% دختران، Ùˆ 25/7% پسران در دسته تاب آوری ضعیف قرار گرفتند.

  به Ø‌ز رانندگی خطرناک بین دختر Ùˆ پسر در تمام مولفه های خطرپذیری تفاوت معنی داری ÙˆØ‌ود دارد Ùˆ در تمامی آنها میانگین خطرپذیری در بین پسران بالاتر است.

  تعداد فرزندان (کمتر از 2 فرزند) سهمی منفی در گرایش به سیگار و الکل در بین دختران داشت و تعداد فرزندان بیش از 6 فرزند سهمی منفی در گرایش پسران به رانندگی خطرناک داشت.

  در تحقیق حاضر رشته (فنی مهندسی) سهمی مثبت در گرایش به مواد در بین دختران و پسران و گرایش به الکل، خشونت و سیگار در بین دختران داشت. رشته های علوم پایه و پیراپزشکی در گرایش به الکل در بین دختران و پسران نقشی منفی داشتند. رشته پزشکی در گرایش دختران به خشونت و سیگار سهمی مثبت داشت.

  سن (زیر 20 سال) در گرایش به سیگار و الکل در بین پسران سهمی منفی و در گرایش به خشونت و رانندگی خطرناک در بین آنها سهمی مثبت داشت.

  تحصیلات مادر (زیر دیپلم) سهمی منفی در گرایش به الکل و سیگار و رانندگی خطرناک در بین پسران داشت. در گرایش به رانندگی خطرناک در بین دختران، هم تحصیلات زیر دیپلم و هم تحصیلات دانشگاهی تاثیری منفی داشت.

  محل زندگی (پانسیون/تنها/دوستان/با اقوام) سهمی مثبت در گرایش به الکل و زندگی در خوابگاه نقشی مثبت در گرایش به سیگار در بین دختران داشت.

  بین همه انواع خطرپذیری همبستگی معنی داری ÙˆØ‌ود داشت بیشترین میزان همبستگی بین گرایش به سیگار Ùˆ گرایش به مواد مخدر (694/0 = r )ØŒ بین گرایش به مواد مخدر Ùˆ گرایش به خطرپذیری Ø‌نسی ( 641/0 = r ) Ùˆ بین گرایش به الکل Ùˆ گرایش به خطرپذیری Ø‌نسی (612/0 = r ) بود.

  یافته های این تحقیق مشخص کرد Ú©Ù‡ افسردگی Ùˆ روان گسستگی با افزایش همه انواع خطرپذیری Ùˆ وسواس-اØ‌بار با کاهش گرایش به خطرپذیری Ø‌نسی Ùˆ الکل در بین دختران مرتبط است. همچنین هراس با افزایش همه انواع خطرپذیری بØ‌ز رانندگی پرخطر در بین پسران Ùˆ حساسیت بین فردی با گرایش به خشونت در ارتباط است.

  دریافت Ùˆ ارائه حمایت مالی با افزایش گرایش به خطرپذیری Ø‌نسی، مواد، سیگار، Ùˆ الکل در ارتباط است. مشارکت مذهبی (بسیØ‌ØŒ مسØ‌د، هیاتهای مذهبی) در کاهش همه انواع خطرپذیری بØ‌ز خشونت موثر است. راستگو Ùˆ وظیفه شناس دانستن دیگران با کاهش گرایش به خشونت، الکل، سیگار Ùˆ خطرپذیری Ø‌نسی پسران مرتبط است. اعتماد به شبکه به کاهش گرایش به خطرپذیری Ø‌نسی، مواد، سیگار، خشونت Ùˆ الکل Ú©Ù…Ú© Ù…ÛŒ کند. میزان ارتباط Ùˆ صمیمیت با شبکه در کاهش الکل، سیگار Ùˆ رانندگی پرخطر تاثیرگذار است. ارائه حمایت مشورتی Ùˆ احساسی به افراد خارØ‌ از خانواده برخلاف انتظار با افزایش گرایش به سیگار Ùˆ مواد Ùˆ رانندگی خطرناک مرتبط است.

  بر اساس تحلیل رگرسیون تاب آوری در کاهش خطرپذیری مخصوصا گرایش به خشونت، الکل Ùˆ خطرپذیری Ø‌نسی موثر بوده است. 

  مهمترین متغیر موثر بر خطرپذیری طبق نتایØ‌ تحلیل رگرسیون، شبکه خطرپذیر (خانواده، دوستان، همکلاسی، خویشاوندان) Ùˆ حمایت آنها از خطرپذیری (تهیه، اطلاعات پول، Ø‌ای امن) بود Ú©Ù‡ در افزایش گرایش به سیگار، مواد، الکل Ùˆ خطرپذیری Ø‌نسی سهمی چشمگیر داشت.

  در تحلیل مسیر مشخص شد Ú©Ù‡ سه متغیر آسیبهای روانی، حمایت اØ‌تماعی Ùˆ فراوانی تماس بصورت غیرمستقیم Ùˆ از طریق تاب آوری بر خطرپذیری Ø‌وانان تاثیر می­گذارند.

 

  کلید واژه ها: تاب آوری، خطرپذیری، دانشØ‌و، سرمایه اØ‌تماعی، سلامت روانی

 

  عنوان طرح: مقایسه پیامدهای بالینی و نیز هزینه اثربخشی دو مدل پیگیری درمانی‌(ویزیت در منزل) توسط پزشک عمومی و پرستار به بیماران مزمن و شدید روانپزشکی

  نام Ù…Ø‌ری: دکتر کاظم ملکوتی

  زمینه:

  ارائه خدمات مبتنی بر Ø‌امعه ( مراقب‌های پس از ترخیص از بیمارستان) به بیماران شدید روانپزشکی از برنامه‌های خدمات بهداشتی درمانی وزارت بهداشت درمان می‌باشد. تاکنون الگوهای مختلفی از این نوع خدمات در Ø‌هان اØ‌راء شده Ùˆ اثربخشی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. در کشور ما تحقیقات اندکی در این رابطه صورت گرفته است. این تحقیق به بررسی الگویی شبیه به " سیستم مدیریت مورد بالینی" Ú©Ù‡ در آن از کارشناسان پرستاری به عنوان مدیر مورد استفاده شده، پرداخت است. این تحقیق دو هدف را پیگیری می‌کند 1. اثربخشی الگوی معرفی شده برای ارایه " خدمات ویزیت در منزل"ØŒ 2. بررسی اثر بخشی درمان ویزیت در منزل بیماران شدید Ùˆ مزمن روانپزشکی توسط پزشک عمومی Ùˆ پرستار

  روش و مواد:

  روش این مطالعه از نوع مداخله‌ای Ùˆ دو سو کور بود. ابزارهای پژوهش شامل " مقیاس اندازه گیری دانش مراقبین"ØŒ " برنامه مصاحبه تØ‌ارب خانواده‌های بیماران روانی"ØŒ برای تعیین فشار روانی خانواده بیماران؛" سلامت روانی مراقبین"ØŒ "مقیاس 36- SF "ØŒ برای تعیین کیفیت زندگی بیماران؛" "مقیاس PANSS" Ùˆ YOUNG برای اندازه‌گیری شدت سایکوپاتولوژی؛ " مقیاس اندازه گیری مهارت‌های زندگی کلمن" بود .

  - 6 کارشناس پرستاری Ùˆ 5 پزشک عمومی از شبکه بهداشت درمان کرØ‌ برنامه آموزشی به اØ‌راء درآمد.

  - آموزش‌ها در قالب 11 Ø‌لسه برای پرستاران Ùˆ 6 Ø‌لسه برای پزشکان ریخته شد Ú©Ù‡ با حضور استادان Ø‌ناب آقای دکتر ملکوتی، دکتر میراب زاده Ùˆ دکتر حاØ‌یان در نظام پرستاری کرØ‌ برگزار شد.

  1- پس از برگزاری دوره آموزشی، 3 نفر کارشناس پرستاری و 3 نفر پزشک عمومی بر حسب امتحان کتبی و ارزیابی مدرسین در دوره آموزشی انتخاب شدند.

  2- ارزیاب ها Ùˆ منشی‌هایشان در هر سه مرکز بیمارگیری(حضرت رسول- رازی – ایران) Ùˆ نیز 4 مطب خصوص روانپزشکی در کرØ‌ مشخص Ùˆ نحوه کار به آن‌ها توضیح داده شد. دو ارزیاب مستقر در کرØ‌ نیز با مراØ‌عه به مطب‌های منتخب از نمونه‌های انتخاب شده پرسشنامه‌ها تکمیل گردید. نظر به ضرورت blind بودن مصاحبه کنندگان در مورد وضعیت روانی بیماران قبل Ùˆ بعد از مداخله مقررگردید ارزیابان نمونه‌ها بدون اطلاع از گروه بیماران به انØ‌ام مصاحبه Ùˆ تکمیل PANSS ØŒ YOUNG Ùˆ KELZ مبادرت نمایند. این سه نوع آزمون پیش از آغاز نمونه‌گیری در هفته اول آذر ماه به ارزیابان معرفی شد.

  3- برای امکان برقراری ارتباط بیمار یا خانواده آن‌ها با مدیران مورد در موارد فوری به هر یک از آن‌ها گوشی تلفن و خط مستقل خریداری و تحویل شد.

  152 بیمار انتخاب و وارد مطالعه شده‌اند و طبق برنامه بصورت تصادفی نمونه‌ها در سه گروه ویزیت در منزل توسط پزشک (46 نفر)، ویزیت در منزل توسط پرستار (52 نفر) و گروه کنترل 54 نفر تقسیم شدند.

  4- از اسفند ماه سال 88، انتخاب بیمار از سه مرکز بیمارستان حضرت رسول، بیمارستان رازی و بیمارستان ایران آغاز گردید. اولین ویزیت بیمار در منزل از فروردین ماه سال 89 آغاز شد. طی 7 ماه گذشته 153 بیمار در سه گروه انتخاب و وارد مطالعه شده‌اند. در گروه A (پزشکان 56 بیمار)، گروه B ( پرستاران) 49 بیمار و در گروه کنترل 48 بیمار قرارگرفته‌اند.

  نتایØ‌:

  پس از سپری نمودن دوره آموزشی سطح دانش مدیران مورد گروه پزشک افزایش یافته ولی تفاوت معنی داری نسبت به قبل از آموزش نداشت. در حالیکه در میان گروه پرستاران این افزایش در حد معنی بود. به منظور دسترسی راحتتر مدیر مورد به آزمودنی Ùˆ بودØ‌Ù‡ در نظر گرفته شده برای ایاب Ùˆ ذهاب، تقسیم آزمودنی‌ها تصادفی نبوده Ùˆ بر اساس محل زندگی مدیر مورد صورت گرفت. مقایسه آزمودنی‌های سه گروه پزشک عمومی، پرستار Ùˆ کنترل Ú©Ù‡ بصورت تصادفی میان آنان تفسیم شد، تفاوت معنی داری را در هیچیک از مشخصات دموگرافیک به استثنای تعداد فرزندانشان نداد.

  رضایت مصرف کنندگان خدمات، سطح دانش مراقبین، شدت علایم بیماران مبتلا به بیماری دو قطبی، به صورت معنی داری بهبود یافته و میزان فشار روانی خانواده‌ها، شدت بیماری اسکیزوفرنیا، سلامت روانی مراقبین و مهارت زندگی بیماران بهبودی در حد مرزی نشان داده است.

  دفعات منØ‌ر به بستری:

  نتایØ‌ نشان داد Ú©Ù‡ در مدت یکسال 15 درصد از بیماران گروه پزشک، 17 درصد از بیماران گروه پرستار Ùˆ 37 درصد از گروه کنترل عود منØ‌ر به بستری داشتند (05/0 P< ). آنالیز رگرسیون نشان داد Ú©Ù‡ خطر عود منØ‌ر به بستری در گروه کنترل نسبت به گروه ویزیت در منزل(پرستار Ùˆ پزشک) 3 برابر بیشتر بوده است. میزان بستری در گروه پرستار16/1 بیشتر از گروه پزشک بوده اما تفاوت معنی دار نداشته است.

 

  هزینه اثربخشی:

  نسبت هزینه اثربخشی( میزان هزینه صرف شده به ازای هر سال – زندگی به دست آمده) در گروه پرستاران کمتر از سایر گروه‌ها بوده است.

 

  در Ú©Ù„ مداخله ویزیت در منزل توسط پزشکان Ùˆ پرستاران در این مطالعه باعث کاهش دفعات عود Ùˆ کاهش هزینه‌های بستری بیماران بوده است. اثربخشی در گروه پرستاران هم میزان بالاتری داشته Ùˆ هم باتوØ‌Ù‡ به نسبت هزینه اثربخشی بهتر، به صرفه تر بوده است.

  کلید واژه: اسکیزوفرنیا، اختلالات خلقی دو قطبی، مدیریت مورد، عود بیماری، بهداشت روان، سلامت روان

 

 

  عنوان طرح: مرحله دوم ارزیابی طولی وضعیت بالینی بیماران بستری مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک

 نام Ù…Ø‌ری: دکتر امیر شعبانی

 

  زمینه: ÙˆØ‌ود اطلاعات کافی در مورد سیر اختلال دوقطبی می‌تواند به پیش‌بینی وضعیت آینده بیماران، تخمین هزینه‌های درمان، Ùˆ دست‌یافتن به عوامل‌خطر Ú©Ù…Ú© کند. همچنین دانش کافی در مورد سیر این اختلال می‌تواند به ارزیابی بهتر نتیØ‌Ù‡ درمان نگهدارنده منØ‌ر شود. نبود چنین اطلاعاتی در ایران، لزوم انØ‌ام مطالعات سیر اختلال دوقطبی در این Ø‌معیت را نشان می­دهد.

  روش: در این مطالعه طولی کوهورت، Ø‌امعه پژوهش شامل کلیه افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بستری در قسمتی از یک بخش زنان Ùˆ دو بخش مردان مرکز آموزشی‌درمانی روانپزشکی ایران (تهران) بود. معیارهای ورود به مطالعه عبارت بودند از: 1- ابتلا به اختلال دوقطبی نوع یک بر پایه تشخیص اتند روانپزشکی (ملاک‌های DSM-IV-TR ) Ùˆ تکرار همین تشخیص بر پایه مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات محور یک در DSM-IV ( SCID-I ) توسط دستیار روانپزشکی، 2- عدم ÙˆØ‌ود عقب‌ماندگی ذهنی، 3- سن 18 سال به بالا، 4- گویش فارسی، 5- سکونت دائم در تهران، کرØ‌ یا حومه آنها، 6- ÙˆØ‌ود تلفن دائم Ùˆ همراه در خانواده، Ùˆ 7- رضایت کتبی آگاهانه. نمونه گیری به روش متوالی انØ‌ام شد. ابزارهای سنØ‌Ø´ عبارت بودند از 1- پرسش‌نامه ویژگی‌های دموگرافیک، 2- مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات محور یک در DSM-IV ( SCID-I )ØŒ 3- مقیاس اندازه‌گیری افسردگی هامیلتون -7 ( HDRS-7 )ØŒ 4- مقیاس اندازه‌گیری مانیای یانگ ( Y-MRS )ØŒ 5- مقیاس ارزیابی علائم مثبت ( SAPS )ØŒ 6- ارزیابی Ú©Ù„ÛŒ عملکرد ( GAF )ØŒ 7- پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت Ø‌هانی [ The World Health Organization Quality of Life (WHOQOL)-BREF ]. پیگیری بیماران به صورت حضوری یا تلفنی به وسیله دستیار روانپزشکی در ماه‌های 2ØŒ 6ØŒ 12ØŒ 18 Ùˆ 24 صورت گرفت.

  یافته‌ها: 100 بیمار مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک مورد بررسی Ùˆ پی­گیری قرار گرفتند. آنالیز بقا نشان داد Ú©Ù‡ میانگین مدت بهبودی برای 50 بیمار اول (با 24 ماه پی­گیری ) حدود پنØ‌ ماه Ùˆ برای 50 بیمار دوم (با 12 ماه پی­گیری ) حدود 5/11 ماه بود. در ابتدای مطالعه، 29 درصد بیماران سابقه دست­کم یک اقدام به خودکشی داشتند: با میانگین 7/0 بار برای هر نفر. حداکثر دفعات اقدام به خودکشی در طول عمر در بدو مطالعه، چهار بار بود Ú©Ù‡ در 8 درصد بیماران رخ داده بود. Ø·ÛŒ مدت پی­گیری بیماران هیچ موردی از مرگ در اثر خودکشی روی نداد Ùˆ در 12 ماه اول پی‌گیری، تعداد اقدام به خودکشی تنها دو مورد بود. در ادامه مطالعه نیز اقدام به خودکشی رخ نداد.

  آنالیز Repeated measure نشان داد Ú©Ù‡ شدت علائم مانیا Ùˆ افسردگی روند نزولی در Ø·ÛŒ دو سال پس از شروع درمان داشته است ( p<0.05 )ØŒ اما شدت علائم سایکوتیک در Ø·ÛŒ یک سال اول پس از شروع درمان روند نزولی داشته ( p<0.05 )ØŒ پس از سال اول تا ماه Ù‡ÛŒØ‌دهم افزایشی مختصر Ùˆ سپس سیر نزولی داشته است.

  79% بیماران دارای پذیرش دارویی زیاد Ùˆ 21 درصد دارای پذیرش دارویی Ú©Ù… بودند. نمره شاخص عملکرد بیماران در پیگیری­های دو سال پس از درمان افزایش پیدا کرد. البته این سیر افزایشی تا ماه ششم معنی دار بود ( p<0.05 ). در طول پیگیری، شاخه­های مختلف کیفیت زندگی به Ø´Ú©Ù„ معنی­دار افزایش یافت ولی درتحلیل Repeated measure Ú©Ù„ تفاوتها با ÙˆØ‌ود سیر صعودی، معنی دار نبود.

  نتیØ‌ه­گیری: سیر اختلال دوقطبی نوع یک در نمونه ایرانی دارای تفاوت­ها Ùˆ شباهت­هایی با سایر نمونه­هاست Ùˆ این نشان­دهنده لزوم تکرار مطالعات سیر اختلال در ایران است.